فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین
فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین در خودرو چیست؟ سنسور اکسیژن یکی از قطعات مهم در سیستم مدیریت سوخت و کاهش آلایندگی خودرو است. این سنسورها میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات آن را به ECU (واحد کنترل الکترونیکی موتور) ارسال می‌کنند. در خودروهایی که مجهز به مبدل کاتالیزوری هستند، دو نوع سنسور اکسیژن وجود دارد: سنسور اکسیژن بالا (قبل از کاتالیست) و سنسور اکسیژن پایین (بعد از کاتالیست). در ادامه به تفاوت‌های این دو سنسور می‌پردازیم.
سنسور اکسیژن بالا
فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین در خودرو چیست؟ سنسور اکسیژن بالا (یا سنسور اکسیژن بانک ۱، سنسور ۱) یکی از اجزای حیاتی سیستم کنترل سوخت خودرو است که در منیفولد دود (اگزوز) قبل از مبدل کاتالیزوری قرار دارد. این سنسور میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را به واحد کنترل موتور (ECU) ارسال می‌کند تا نسبت سوخت و هوا را تنظیم کند. عملکرد صحیح این سنسور باعث بهبود احتراق، کاهش آلایندگی و افزایش بازده سوخت می‌شود. اگر سنسور اکسیژن بالا دچار مشکل شود، ممکن است مصرف سوخت افزایش یابد، آلایندگی بیشتر شود یا چراغ چک موتور روشن شود.
سنسور اکسیژن پایین
سنسور اکسیژن پایین (یا سنسور اکسیژن بانک ۱، سنسور ۲) در سیستم اگزوز خودرو، بعد از مبدل کاتالیزوری قرار دارد و وظیفه آن نظارت بر عملکرد مبدل کاتالیزوری و میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی پس از تصفیه است. این سنسور اطلاعاتی را به واحد کنترل موتور (ECU) ارسال می‌کند تا میزان کارایی کاتالیزور را ارزیابی کرده و در صورت عملکرد نامناسب، هشدار دهد. خرابی این سنسور ممکن است باعث افزایش آلایندگی، کاهش کارایی مبدل کاتالیزوری و روشن شدن چراغ چک موتور شود، اما برخلاف سنسور اکسیژن بالا، تأثیر مستقیمی بر تنظیم سوخت ندارد.
۱. موقعیت نصب سنسورها
فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین در خودرو از نظر موقعیتنصب سنسورها چیست؟
سنسور اکسیژن بالا (Before Catalytic Converter): این سنسور در مسیر خروجی دود از موتور و قبل از کاتالیزور نصب می‌شود.
سنسور اکسیژن پایین (After Catalytic Converter): این سنسور بعد از کاتالیزور و در مسیر خروجی نهایی دود نصب می‌شود.
برای مشاهده محصولات ما در بخش سنسور خودرو و سایر لوازم یدکی، فروشگاه ما را حتما بازدید فرمایید.
۲. وظایف سنسورها
سنسور اکسیژن بالا: وظیفه آن تنظیم نسبت سوخت و هوا (نسبت استوکیومتری) برای احتراق بهینه و کاهش آلایندگی است. این سنسور اطلاعات لازم را برای اصلاح میزان سوخت به ECU ارسال می‌کند.
سنسور اکسیژن پایین: وظیفه آن بررسی عملکرد کاتالیزور است. این سنسور میزان اکسیژن در خروجی کاتالیست را اندازه‌گیری کرده و بررسی می‌کند که آیا مبدل کاتالیزوری به درستی آلاینده‌ها را کاهش داده است یا خیر.
۳. نحوه عملکرد
فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین در خودرو از نظر نحوه عملکرد چیست؟
سنسور اکسیژن بالا: تغییرات در مقدار اکسیژن گازهای خروجی را سریع تشخیص داده و به ECU ارسال می‌کند تا نسبت سوخت و هوا را تنظیم کند.
سنسور اکسیژن پایین: تغییرات بسیار کمی را نشان می‌دهد، زیرا کاتالیست وظیفه دارد آلاینده‌ها را تصفیه کرده و میزان اکسیژن خروجی را ثابت نگه دارد. در صورتی که مقدار اکسیژن پس از عبور از کاتالیست نوسان زیادی داشته باشد، به این معناست که کاتالیزور به درستی کار نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: فرق قطعات یدکی اصلی و تقلبی خودرو
۴. نشانه‌های خرابی سنسورها
خرابی سنسور اکسیژن بالا
افزایش مصرف سوخت
کاهش شتاب خودرو
انتشار دود سیاه از اگزوز
روشن شدن چراغ چک موتور
خرابی سنسور اکسیژن پایین
روشن شدن چراغ چک موتور
عدم موفقیت در تست آلایندگی
افزایش آلاینده‌های خروجی
۵. نحوه تست و تعویض
تست با دستگاه دیاگ: مقادیر سنسورهای اکسیژن روی دیاگ بررسی می‌شوند. اگر سنسور بالا نوسان سریع و سنسور پایین مقدار ثابتی نشان ندهد، احتمال خرابی وجود دارد.
تعویض: معمولاً سنسورهای اکسیژن هر ۸۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر نیاز به بررسی و در صورت لزوم تعویض دارند.
نتیجه‌گیری
فرق سنسور اکسیژن بالا و پایین چیست؟ سنسور اکسیژن بالا نقش مهمی در تنظیم ترکیب سوخت و هوا دارد، در حالی که سنسور پایین عملکرد مبدل کاتالیزوری را بررسی می‌کند. خرابی هر یک از این سنسورها می‌تواند باعث افزایش مصرف سوخت، کاهش راندمان موتور و آلایندگی بیشتر شود. بنابراین، بررسی و تعویض به‌موقع این سنسورها برای عملکرد بهینه خودرو ضروری است.